Makale, "Türkiyenin son on sene zarfındaki maddî ve manevî fevkalâde terakkisinin sırrı nedir?" konuludur. Mektuptan bir kesit: "Şimdi Mustafa Kemal paşanın merkezi hükûmeti neden Ankaraya naklettiğini anlıyorum. … Bu Constantinople -ki şimdiki ismi İstanbuldur- çok çalışmağa mani olacak kadar güzeldir. Bundan maada İstanbulda lüzumundan fazla anane [gelenek] vardır. Şarkın atalet ve kesil [tembellik] ve lüks ananesi, Bizansın inhitat ananesi, ayni zamanda bir çok milletleri cami ve Türkiyede en az Türk şehri olan bir şehirdir. ... Ankara tamamile Türktür. Memleketin ırkile meskûndur."