II. Meşrutiyet ve Cumhuriyet devrinin tanınmış gazetecisi, fikir ve siyaset adamı Celal Nuri İleri´nin kaleme aldığı bu üçlemenin ilki olan Mesâil-i Fikriyye´de yazar, insan zekâsının gittikçe pratikleştiğini, bunun sonucunda da günümüzde zan ve hayale dayanan nazariyelerin ortadan kalktığını ileri sürer. Eserdeki fikirlere başta Ferit Kam ve Şehbenderzâde Ahmed Hilmi olmak üzere pek çok yazar tarafından cevap verilmiştir.