Eserin sağ alt köşesinde, Niyazi Sayın'ın kendi attığı tarih bulunmaktadır: "12/XI/90"

"Yâ Hazreti Mevlânâ Muhammed Celâleddin Rûmî nemakahu Sofîzâde Hasan Vefâ, 1324"

Sağ alt köşesinde "Mir cemalim hatt-ı destim yâdigâr olsun sana" yazılıdır.

Hasan Vefâ Efendi, Halvetî tarikatının Sünbülî kolunun şeyhlerindendir. Kocamustafapaşa´daki Hacı Evhad Tekkesi´nin postnişîni idi. Talikte mahir bir hattattı. Vefat tarihi İstiklal Savaşı yıllarına denk gelmekle beraber tam olarak bilinmemektedir.

Sülüs hadis-i şerif: "Hayru´l-kelâmi mâ kalle ve delle". Anlamı: "En güzel söz az olan ve yol gösterendir". Nesih hadis-i şerifler: 1. "En iyi yiyeceğiniz ekmek, en iyi meyveniz üzümdür." 2. "İneğin sütü şifa, yağı deva, eti hastalıktır". 3. "İyilik kılıç sayesinde, kılıçtan, ve kılıç iledir."

Yahya Hilmi Efendi, Yeniçeri esnafından Dalkılıç Hacı Halil Ağa´nın oğludur. Hüsn-i hattaki mahareti henüz sıbyan mektebindeyken hocası tarafından keşfedilmiştir. Sıbyan mektebinde hocası Mehmed Hâşim Efendi onun yazıdaki yeteneğini keşfedip ders vermeye başlamıştır. Hâşim Efendi´nin vefatından sonra Halil Zühdî Efendi´den ders alarak icazet almıştır. Bilhassa nesihte ustalaşmıştır. Kazasker Mustafa İzzet ve Şevki Efendi´den sonra devrin en güçlü nesih hattatı olarak kabul edilirdi. 25 kadar mushaf-ı şerif ve çokça enam ve Delâil yazmıştır. Topkapı Sarayı Müzesi, İstanbul Üniversitesi Kütüphânesi ve Sakıp Sabancı Müzesi’nde ve Türk İslam Eserleri Müzesi´nde birer mushafı mevcuttur.

*Eserin yüzeyinde küçük kısmi dökülmeler vardır. Yakın çekim fotoğrafları inceleyerek teklif veriniz.

Okunuşu: "Lâ havle ve lâ kuvvete illâ billâh"

Anlamı: "Güç ve kuvvet ancak Allah'a aittir".

Yazı kalitesi bakımından eserin mahir bir hattatın elinden çıktığı görülmektedir. Tavrından hareketle Sami Efendi sonrası döneme ait bir hattatın çalışması olduğu düşünülmektedir. Elmalılı Hamdi Yazır veya Sofu Hamdi Efendi olması muhtemeldir.

Ebu Derdâ´nın Hazreti Peygamber s.a.v´in bir cuma hutbesini aktardığı hadis-i şerif. İçerikte "ölüm gelmeden tevbe etmek, salih amellerle tedbir almak, Rabb´in zikrini artırmak, sadakayı çoğaltmak ve emr-i bilmaruf" tavsiye edilirken "kötülükten sakınmak" konusunda uyarıda bulunuluyor.

Hadis-i şerif. Okunuşu: "Kefâ bihaşyeti´llâhi ilmen ve kefâ bi´l-iğtirâri billâhi cehlen" Anlamı: "İnsana ilim olarak Allah korkusu, cehalet olarak da Allah´ı bilmemesi yeter" Hattatın ketebesinden ve kaleminden hangi Mehmed Nuri olduğu anlaşılamasa da mahir bir hattat olduğu bellidir.

Bakkal Ârif Efendi´nin talebesi Ahmed Râfet elinden sülüs yazıyla "salâten tüncinâ" ve nesih yazıyla Osmanlı Türkçesi tercümesi. Hattat, ketebe bölümünde hocası Bakkal Ârif Efendi´yi zikretmiştir. "Ey Bârî Hüdâ, bizi korkulardan ve belâlardan kurtaracak ve her hâcetimizi verecek ve cemii günahlarımızı temizleyecek ve âlî derecelere çıkaracak bilcümle hayırlı gayelerin müntehasına erişdirecek sensin, bize necat verici rahmetinle Peygamber´imiz efendimiz Muhammed aleyhisselâma ve ehl-i beyti ve ashâbına ve makbul olan ümmetine rahmet ve selamet ihsan eyle, hayatımızda mematımızda bizi mesrur eyle, harrarahû ez´afü´l-küttâb Ahmed Re´fet min telâmîzi El-Hâc el-Ârif el-Filibevî"

1873 İstanbul doğumlu Ahmed Râfet Efendi, celî sülüste usta hattat idi. Sülüs, nesih ve reyhâniyi Ârif Efendi´den, celî sülüsü de Sami Efendi´den öğrenmiştir. Birçok camide yazısı mevcuttur. Ârif Efendi´den aldığı icazet hilyesi Topkapı Sarayı´ndadır. 1928´e kadar hüsn-i hat icrasını sürdürmüştür. 1949 yılında İstanbul´da vefat etti.

*Eserin yüzeyinde yazının yapısını bozmayan, tamir görmüş kısmî kâğıt çatlakları mevcuttur. Sağ üst satırdaki elifin zülfesinde tamir bulunmaktadır. Fotoğrafları inceleyerek pey veriniz.

Haluk Yusuf Şehsuvaroğlu´nun Topkapı Sarayı Müzesi´ne müdür olarak atanmasına Necmeddin Okyay´ın düştüğü ve mail talik levha olarak yazdığı, Topkapı Sarayı´nda müzehhibe olarak görev yapan Mihriban Hanım´ın da tezhiplediği levha:

"Hüve´l-Azîz Bir işi eyler ise Hâlık ezelde takdir,

Yaptırır kullarına emrine uygun tedbir,

Dedi Necmi Şehsüvârzade´ye târihini tam,

Haluk Bey Topkapı Müzesi´ne oldu müdür."

Haluk Yusuf Şehsuvaroğlu, anne tarafından Osmanlı hanedanına ve Kaptan-ı Derya Koca Yusuf Paşa´ya dayanan bir aileye mensuptur. Şehsuvar soyadı da baba tarafı olan Ankara beyi Şehsuvar Bey´e dayanır. Kuleli Askerî Lisesi´nde ve İstanbul Hukuk Fakültesi´ndeki eğitiminin ardından askerî hakimlik yapmıştır. Türk kültür tarihine önemli hizmetleriyle tanınır. Önce Deniz Müzesi´nde, sonra da Millî Savunma Bakanlığı´nın onayıyla Topkapı Sarayı´nda müdürlük yapmıştır. Yazarlık yönüyle de öne çıkan Şehsuvaroğlu, Yeni Sabah, Vatan, Tasvir, Akşam gazetelerine yazılar yazmıştır. 1948-63 yılları arasında Cumhuriyet gazetesinde düzenli yazmıştır. Yazıları İstanbul, Atatürk gibi önemli şahsiyetler ve Türk kültürü ağırlıklıdır.

Hadis-i şerif: "Kitmânü´s-sirri min künûzi´l-berri" "Sır saklamak iyiliğin hazinelerindendir".

Fazla kilolu olduğu ve salınarak yürüdüğü için Sultan 3. Ahmed tarafından "Hindi" lakabı takılan Yakup Efendi (v. hicrî 1196/miladî 1782), devrinin diğer Yakuplarından ayrılmak için bu mahlası tercih etmiştir. Niğde Bor doğumludur. İstanbul´da Borlu Yahyâ Efendi´den hüsn-i hat meşketmiştir. Enderûn´dan yetişmiştir ve Molla ünvanından dinî eğitimi olduğunu da anlaşılmaktadır. Atik Ali Paşa Vakfı´nda katiplik, Şehid Ali Paşa´nın hazine gılmanına da hüsn-i hat hocalığı yapmıştır.

Eserde talik yazının müfredatını oluşturan hurufat kısmı eksiksiz olarak bulunmaktadır. Arka tarafında kurşun kalemle Katipzade (Mehmed Refi) Efendi´ye ait olduğu kaydı bulunmaktadır. Yazının tavrı ve kalitesi bu bilgi ile uyuşmaktadır.

Mâcid Ayral (h. 1308-1380 / 1891-1961) Bağdat´ta hüsn-i hat hocası iken dostu Hattat Hâşim Muhammed´den 1376 (1956-57) senesinde hediye aldığı murakkadır. İthafta Arapça "Hattâteyn: Ukaddimühâ lil-Üstâz es-Seyyid Mâcid ez-Zühdî min hâfizihâ Hâşim Muhammed el-Bağdâdî 1376 fî Bağdâd râciyen kabûlehâ" yazılıdır. Anlamı: "İki hattat: Üstad Mâcid Zühdü Efendi´ye Bağdatlı Muhammed´den kabul etmesi ümidiyle takdim ediyorum 1376"...

Kelime-i tevhid: "Lâ ilâhe illallah Muhammedün resûlullah".