PHEBUS HATIRASI

Türk edebiyatının en yetkin eleştirmenlerinden Fethi Naci (1927 - 2008), eleştiri yazılarının yanı sıra, teorik - politik yazılar da kaleme aldı. "Emperyalizm Nedir" bugün için de güncel tespitler içeriyor: "Emperyalizm, bankalarda dolardır, okullarda süt tozudur... radyolarda ´Sana´dır yağların en güzeli´ nakaratıdır, limanlarda törenle karşılanan buğdaydır... sattırılmayan zeytinyağıdır, ayçiçeğinin düşük fiyatıdır, petrolün yüzde 35 yüksek fiyatıdır..."

Türkiye´de "nesnel eleştiri" anlayışının öncüsü Asım Bezirci´nin (1927 - 1993), şair ve ressam Metin Eloğlu (1927 - 1985) üzerine hazırladığı inceleme ve antoloji… Metin Eloğlu tarafından, yazar Şahap Sıtkı İlter ve ailesine imzalı…

Şiirleri, oyunları ve hikâyeleriyle Türk edebiyatının en üretken sanatçılarından Sabahattin Kudret Aksal´ın (1920 - 1993) oyunu…

Türkiye´de araştırmacı gazeteciliğin en önde gelen ismi Uğur Mumcu´nun (1942 - 1993), 1970´lerde Cumhuriyet ve Yeni Ortam gazetelerindeki yazılarından bir derleme…

Samim Kocagöz´ün (1916 - 1993), 1950´de Yeni İstanbul gazetesi ve New York Herald Tribune gazetesinin ortaklaşa düzenlediği Dünya Hikâye Yarışması´nda birincilik ödülü kazandığı "Sam Amca" adlı öyküsünün adını verdiği hikâye kitabının ikinci basımı... Folklor araştırmacısı ve eleştirmen Tahir Alangu´ya imzalı...

Bedri Rahmi´den resim dersleri almış, Güzel Sanatlar mezunu bir ressam olmasına karşın, daha çok Doğu ve Güneydoğu Anadolu röportajlarıyla tanınan Fikret Otyam´ın (1926 - 2015) "Gide Gide" röportaj serisinin birinci kitabı… Gazeteci - yazar Bedii Faik´e imzalı...

Fikret Otyam´ın (1926 - 2015) 60 yıllık sanat ve gazetecilik yaşamı boyunca; Sait Faik´ten Orhan Kemal´e, Elif Naci´den Orhan Peker´e, Muzaffer Erdost´tan Musa Anter´e… çok sayıda dostundan gelen mektuplardan ve yazar arkadaşlarının imzaladığı kitaplardan seçmeler... Mektupların ve ithafların el yazısı örnekleriyle... "Bir bir uzaklaşıyor sevdiğim insanlar / Ne zaman bir dosta gitsem / Evde yoklar"

Edebiyata şiirle başlayan; tiyatroyla, romanla, denemeyle devam eden ve yazdığı her türde çok sayıda ödül kazanmış olan Necati Cumalı´nın (1921 - 2001), çeşitli dergi ve gazetelerde yayımladığı, sanat ve edebiyat yazıları, yazar ve eser değerlendirmeleri...

Türk şiirinin en üretken şairlerinden Fazıl Hüsnü Dağlarca´nın (1914 – 2008) Vietnam Savaşı´nın yeniden alevlendiği yıllarda yazdığı şiir kitabı… İthafsız imzalı… Çocuk edebiyatının önde gelen yazarlarından Güngör Gençay´ın kitaplığından…

Türk şiirinin en üretken şairlerinden Fazıl Hüsnü Dağlarca´nın (1914 – 2008) atom bombasıylala yerle bir edilmesinin 25. yılında Hiroşima için yazdığı şiir kitabı… Tahsin Saraç´ın Fransızca, Talat Sait Halman´ın İngilizce çevirileriyle... İthafsız imzalı… Çocuk edebiyatının önde gelen yazarlarından Güngör Gençay´ın kitaplığından…

Cemal Süreya´nın "Şiir Tankeri" olarak tanımladığı, Türk edebiyatının en üretken şairlerinden Fazıl Hüsnü Dağlarca´nın (1914 - 2008) "destanlar" serisinin ilki… Ali Süavi (Sonar) kapak tasarımıyla... İthafsız imzalı... Çocuk edebiyatının önde gelen yazarlarından Güngör Gençay´ın kitaplığından…

Köy Enstitülü yazarlar içinde, "Yılanların Öcü, Irazcanın Dirliği, Tırpan, Köygöçüren" gibi romanlarıyla toplumcu - gerçekçi köy romanının klasiklerine imza atmış olan Fakir Baykurt´un (1929 - 1999), yine aynı toplumcu - gerçekçi duyarlılıkla kaleme aldığı "Keklik" romanının üçüncü basımı... "Yurdun küüt küüt vuran nabzıdır bu romanda duyulan..."

Köy Enstitülü yazarlar içinde, "Yılanların Öcü, Irazcanın Dirliği, Köygöçüren, Keklik" gibi romanlarıyla toplumcu - gerçekçi köy romanının klasiklerine imza atmış olan Fakir Baykurt´un (1929 - 1999); TRT Sanat Ödülü ve TDK Roman Ödülü kazanmış olan romanı...

Türk dostu Fransız romancı Pierre Loti´nin (1850 - 1923), Osmanlı Afrikası´nda geçen bir hikâyeyi anlattığı romanının, Beş Hececi şairlerden Halit Fahri Ozansoy tarafından yapılan çevirisinin ikinci basımı…

Beş Hececilerden Halit Fahri Ozansoy’un (1891 – 1971) üç perdelik manzum komedisi… Tiyatro ve sinema sanatçısı Nüvit Özdoğru´ya imzalı…

Beş Hececilerden Halit Fahri Ozansoy’un (1891 – 1971) şiir kitabı…

Türkiye'de basın tarihinin en etkili dergilerinden Resimli Ay´ın ve II. Dünya Savaşı yıllarının antifaşist gazetesi Tan´ın kurucusu ve yazarı Zekeriya Sertel´in (1890 - 1980) anılarının gözden geçirilmiş ve yeni bölümler eklenmiş ikinci basımı…

Türk edebiyatının çınarı yaşar Kemal´in (1923 - 2015), Abidin Dino´nun harika desenleriyle süslü romanının dördüncü basımı…

Şiirleriyle olduğu kadar, romanlarıyla da Türk edebiyatında çok önemli bir yere sahip olan Attila İlhan´ın (1925 - 2005), hem biçimi hem de içeriğiyle yine çok tartışılmış bir romanı…

Bursa Cezaevinde tanıştığı Nazım Hikmet´in sayesinde resim yeteneğini keşfeden İbrahim Balaban (1921 - 2019), "Anadolu insanının yaşamından ve halk efsanelerinden yola çıkarak toplumsal gerçekçi yapıtlar üreten bir ressam" olarak tanındı. Yurt içinde ve yurt dışında çok sayıda sergi açtı. Resmin yanı sıra yazıyla da ilgilendi. "İz" Balaban´ın, çok sayıda deseniyle süslü, resim yaşamına odaklı bir otobiyografidir.

Şiirlerinin, çevirilerinin, referans kitaplarının, deneme ve eleştilerinin yanı sıra, çok sayıda ve çok başarılı radyo oyunları da yazmış olan Behçet Necatigil´in (1916 - 1979), TRT radyolarında da yayımlanmış dört radyo oyunu… Yazar Kemal Demirel´e imzalı...

1919 yılında Darülfünûn Coğrafya Bölümünden mezun olan Şükûfe Nihal (1896 - 1973), Türkiye´de üniversite mezunu olan ilk kadındır. Edebiyatın erkek egemen dünyasında şiirleriyle, romanlarıyla var olmaya çalıştı. Cesur bir kadın ve kararlı bir kadın hakları savunucuydu. Başta Türk Kadınlar Birliği olmak üzere, çok sayıda kadın derneğinde aktif olarak çalıştı. Kurtuluş Savaşı sırasında İstanbul´daki mitinglerde ateşli konuşmalarla kitleleri coşturdu. İki kez evlendi ve iki kez boşandı. Nazım Hikmet, Faruk Nafiz, Ahmet Kutsi gibi şairlerin kendisine âşık olduğu söylenen Şükûfe Nihal, ömrünün son yıllarını bir huzur evinde suskunlukla geçirdi. "Yerden Göğe" Şükûfe Nihal´in son şiir kitabı... Şair İbrahim Minnetoğlu´na imzalı...

1940 sonrası Türk şiirinde, gelenekle bağını koparmadan yenileşmeyi başarabilen az sayıdaki şairlerden biri olan Cahit Külebi´nin (1917 - 1997) "Adamın Biri, Rüzgâr, Yeşeren Otlar, Atatürk Kurtuluş Savaşında, Süt, Türk Mavisi ve Yangın" adlı yedi şiir kitabını bir araya getiren toplu şiirlerinin dördüncü basımı...

1940 sonrası Türk şiirinde, gelenekle bağını koparmadan yenileşmeyi başarabilen az sayıdaki şairlerden biri olan Cahit Külebi´nin (1917 - 1997), son şiir kitabının ilk basımı… Yazar, editör ve çevirmen İnci Asena´ya imzalı…

1940 sonrası Türk şiirinde, gelenekle bağını koparmadan yenileşmeyi başarabilen az sayıdaki şairlerden biri olan Cahit Külebi´nin (1917 - 1997), beşinci şiir kitabı... Folklor araştırmacısı ve eleştirmen Tahir Alangu´ya imzalı…

1940 sonrası Türk şiirinde, gelenekle bağını koparmadan yenileşmeyi başarabilen az sayıdaki şairlerden biri olan Cahit Külebi´nin (1917 - 1997) seçme şiirleri…

Orhan Veli ve Oktay Rifat´la birlikte Türk şiirinde en köklü devrimi gerçekleştiren Garip Hareketi´nin üç şairinden biri olan Melih Cevdet Anday´ın (1915 - 2002), ilk basımı 1952 yılında yapılan, Garip çizgisindeki şiir kitabının ikinci basımı… Yazar Şahap Sıtkı İlter ve eşine imzalı…

Orhan Veli ve Oktay Rifat´la birlikte Türk şiirinde en köklü devrimi gerçekleştiren Garip Hareketi´nin üç şairinden biri olan Melih Cevdet Anday´ın (1915 - 2002) üçüncü şiir kitabı… Sinema sanatçısı Naci Girgin´e imzalı…

Türk şiirinin en özgün şairlerinden Özdemir Asaf´ın (1923 - 1981), kendi kurduğu ve yalnızca kendi kitaplarını yayımladığı yayınevinden, kendi tasarımıyla üçüncü şiir kitabı…

Türk edebiyatının önemli romancı ve hikâyecilerinden Tarık Buğra´nın (1918 - 1994), Çok Partili Dönem´e geçiş sürecini ele aldığı romanı…

Tarih ve edebiyat hazinemize, başta İstanbul Ansiklopedisi olmak üzere, birbirinden güzel ve ilginç, onlarca eser armağan eden Reşat Ekrem Koçu´nun (1905 - 1975) tek şiir kitabı… Ses sanatkârı Yıldırım Gürses´e imzalanmış.

Yazmaya oldukça geç başlayan ve ilk kitabını 50 yaşından sonra yayımlayan Abdülhak Şinasi Hisar´ın (1887 - 1963), CHP Hikâye ve Roman Yarışması´nda üçüncülük ödülü alan ve kitap halinde yayımlanan ilk eseri…

Yazmaya oldukça geç başlayan ve ilk kitabını 50 yaşından sonra yayımlayan Abdülhak Şinasi Hisar´ın diğer kitapları gibi, bu kitabının da başrolünde eski İstanbul var. İstanbul´un birçok bölgesinin yanı sıra kendi hayatından da detaylar verdiği bu kitap, yazarın yayımlanan ikinci kitabıdır.

Bursa Cezaevinde tanıştığı Nazım Hikmet´in sayesinde resim yeteneğini keşfeden İbrahim Balaban´ın (1921 - 2019), renkli ve siyah - beyaz desenlerle süslediği, kendi yaşamından kesitler içeren öyküleri…

Atatürk´ün manevi kızı olan, sosyolog, tarihçi ve yazar Prof. Dr. Afet İnan´ın (1908 - 1985) Mimar Sinan´ın hayatı ve eserleri üzerine, çok sayıda görsel içeren çalışması…

DP İktidarı Dönemi´nde iktidar yanlısı bir çizgi izleyen Zafer gazetesi 27 Mayıs sonrasında kapatılınca, DP´nin "Söz Milletindir" sloganını çağrıştıran "Zafer Milletindir" adıyla bir gazete çıkarıldı. Müzayedeye sunduğumuz dilekçe, muhtemelen MBK müdahalesiyle kapatılan "Zafer Milletindir" gazetesinin yazarları Abdullah Uraz, Ahmet Muhip Dıranas, Girizan Ozansoy, Turhan Dilligil, Vedii Arman, Ahmet Andiçen, Turgay Üçöz ve Nuri Bayar tarafından yazılmış ve imzalanmış bir şikâyet dilekçesidir.

Özellikle, A. Kadir´le birlikte yaptıkları, aşılması imkânsız İliada ve Odysseia çevirileriyle tanınan, eski Yunan ve Roma dilleri uzmanı, filolog, arkeolog ve denemeci Azra Erhat´tan (1915 - 1982), dönemin edebiyatçılarının yakından tanıdığı, TED Ankara Koleji´nin efsane edebiyat öğretmeni Rüksan Günaysu´ya yazılmış mektup... Yazar, maalesef gerçekleştiremediği bir tasarısından söz ediyor: "Atatürk´ü anlatacağım, daha doğrusu Atatürk´ü yaşayacağım... Bir Atatürk ki, binlerce yıllık Anadolu toprağına bağlamak istiyorum... Delice bir iş ama giriştim bir kere... Şimdi bakın: Çanakkale Savaşları ile anlatmak kolay benim için, Troya - Hektor, Anadolu´ya ilk dışarıdan büyük saldırı ve Hektor´la birinci direnme, sonra Mustafa Kemal´le aynı serüvenin yaşanması..."

Özellikle, A. Kadir´le birlikte yaptıkları, aşılması imkânsız İliada ve Odysseia çevirileriyle tanınan, eski Yunan ve Roma dilleri uzmanı, filolog, arkeolog ve denemeci Azra Erhat´tan (1915 - 1982), dönemin edebiyatçılarının yakından tanıdığı, TED Ankara Koleji´nin efsane edebiyat öğretmeni Rüksan Günaysu´ya yazılmış mektup... "... Yahu çok mahçup oluyorum, bu kadar sayın generalleri rahatsız edeceğiz, olur mu? Ama bilirim ordu bir kere bir şeyi ele aldı mı o iyi olur..."

Şair ve yazar Baki Süha Ediboğlu´nun (1915 - 1972), kendi adıyla antetli kâğıda yazdığı, muhatabını çıkaramadığımız ilginç bir mektup… "Bu haftaki yaz rüzgârı … sizi Tepebaşı´na götürmek istiyorum… Tozkoparan´la Tepebaşı´nın kesiştiği noktada her zaman bir rüzgâr eser. Bu rüzgâr sadece bir rüzgâr değil..."

Beş Hececilerden, şair ve yazar Halit Fahri Ozansoy’un (1891 – 1971), Hisar dergisi kurucularından Mehmet Çınarlı´ya (1925 - 1999) yazdığı, 14.12.1969 tarihli mektubu…

12 Eylül yönetimi tarafından kapatılan Türk Dil Kurumu ve "Türk Dili" dergisinin etkinliğini sürdürmek amacıyla çıkarılan Türk Dili Dergisi için yazar ve aydınlara gönderilen, yazı ve destek talep eden mektup…

Türkiye´nin dünya çapında tanınmış sosyolog ve siyaset bilimcisi Prof. Şerif Mardin´in (1927 - 2017); felsefeci, yayıncı ve sahaf Arslan Kaynardağ´dan (1923 - 2008) akademisyen, CHP milletvekili ve diplomat Coşkun Kırca´nın (1927 - 2005) sendikalar, toplu sözleşme ve grev konulu çalışmasının kitap olarak yayımlanması konusunda ricacı olduğu mektup... Kim bilir hangi nedenle, Coşkun Kırca´nın böyle bir kitabı hiç yayımlanmadı.

Kırım Tatarlarından olan Cengiz Dağcı, 1941 yılında Ukrayna cephesinde Almanlara esir düştü. Savaştan sonra müttefiklere sığınarak İngiltere’ye gitti ve 2011 yılında ölümüne kadar orada yaşadı. Türkiye´ye hiç gelmediği halde kitaplarını Türkiye Türkçesi ile yazan Cengiz Dağcı (1919 - 2011), Kırım Türklerinin dramını ve II. Dünya Savaşı acılarını anlattığı ve Türkiye´de ilk olarak Varlık Yayınları tarafından yayımlanan "Korkunç Yıllar, Yurdunu Kaybeden Adam, Ölüm ve Korku Günleri" gibi romanlarıyla tanınmıştır.

Türkçülük - milliyetçilik tarihinin önemli simalarından Doktor Fethi Tevetoğlu´nun "Değerli Türkçü Kardeşim" hitabıyla kaleme aldığı bir mektubu…

Türkçülük hareketinin önde gelen isimlerinden, tarihçi, Türkolog, hukukçu ve yazar, Ord. Prof. Dr. Reha Oğuz Türkkan (1920 - 2010), 1944 Irkçılık - Turancılık davasında hüküm giyip tahliye olduktan sonra 1947 yılında Amerika´ya gitti ve 1975 yılına kadar Columbia Üniversitesinde dersler verdi. Bu süre içinde Türkiye ile ilişkilerini hiç kesmeyen Türkkan´ın "Aziz Kardeşim Haymanalı" hitabıyla başlayan bu mektubu ilginç ayrıntılar içeriyor: "Ergenekon Partisi kurucusu ADSIZ´dan bahsediyorsun. Adresimi verebilirsin. Bana yazsın... İmkân olursa seninle ´business´ yapabiliriz. Ben 1947´den beri Yeni Türkiye, Yeni İstanbul ve Cumhuriyet´e Amerika hakkında makaleler yazıyorum... Türkiye´yi bilirsin, Amerika´ya dair mevzulara aşırı bir alaka var..."

Tarihçi ve kitabe uzmanı İbrahim Hakkı Konyalı´nın (1896 - 1984), "Sultan Alaeddin I´in Varlık Vergisi" adlı, gazetede yayımlanmış makalesinin el yazısı orijinali…

Beş Hececilerden Halit Fahri Ozansoy´un (1891 - 1971) Varlık dergisi ve Varlık Yayınları kurucusu Yaşar Nabi Nayır´a, 22.6.1934 tarihli mektubu…

Servet-i Fünûn şairlerinden Faik Ali (1876 - 1950), Fecr-i Ati topluluğunun isim babası ve fahri reisidir. Fâik Âli’nin eserlerinin pek azı kendisi hayattayken yayımlanmıştır. İbnü’l-Emin Mahmud Kemal İnal, Fâik Âli’nin kitaplaşmamış beş altı cilt tutarında şiiri olduğunu söyler. Bunlardan bazıları dergilerde yayımlanmış, bazıları da şahsi dosyalarında kalmıştır. Müzayedeye sunduğumuz "SERAB-I TÜRAB" adlı şiir; Yrd. Doç. Dr. Selahattin ÇİTÇİ ve Doç. Dr. Sinan ÇİTÇİ´nin araştırmalarına göre, şairin "Hicrân" adıyla neşretmeyi düşündüğü, bir kısmı dergilerde yayımlanmış şiirlerden oluşan bir kitabın fihristinde isim olarak yer almaktadır. Ancak ne bu kitap yayımlanmış ne de fihristte yer alan yayımlanmamış şiirlerin izine rastlanmıştır.

Asıl adı Abdülkadir Pirhasan olan romancı, senarist ve şair Vedat Türkali (1919 - 2016); "Bir Gün Tek Başına, Mavi Karanlık, Güven" gibi romanlarıyla, kendisinin de içinde yer aldığı Türkiye komünist hareketinin tarihini yazdı.

Modern Türk resminin en önemli isimlerinden Özdemir Altan´ın (D. 1931) eski bir fotoğrafı…

Orhan Veli ve Oktay Rifat´la birlikte Türk şiirinde en köklü devrimi gerçekleştiren Garip Hareketi´nin üç şairinden biri olan Melih Cevdet (1915 - 2002), büyük bir şair olmanın yanı sıra; entelektüel düzeyi çok yüksek denemeler, çok nitelikli romanlar ve tiyatro oyunları yazmış; çok başarılı çeviriler yapmıştır.

Arkası yazılı ve postadan geçmiş kartın ön yüzünde "Ertuğrul Muhsin" yazısı ve "Baykuş" piyesinden bir dize yer almaktadır: "Kadınım girmemişti kabre henüz..."

Sanat Güneşi´miz Zeki Müren´in "Canım Arkadaşım, gerçek dostum, Şen Doğancığıma" ithafıyla imzaladığı bir plaj fotoğrafı…

Modern Türk şiirinin hiçbir akımına katılmayan ama her akımdan biraz etkilenen ve daha çok da her akımı önemli ölçüde etkileyen; en çalışkan, en üretken şairi, oyun yazarı, çevirmeni ve edebiyat öğretmeni Behçet Necatigil´in (1916 - 1979), inanılmaz çalışkanlığını ve titizliğini sergileyen yedi parçalık bir lot: 1. Muhtemelen, "Edebiyatımızda İsimler Sözlüğü" için Kabataş Lisesi antetli bir kartın arkasına el yazısıyla aldığı notlar, 2. Sezai Karakoç´un eserleriyle ilgili, gazeteden kestiği kupürleri yapıştırdığı ve el yazısı notlar eklediği iki kâğıt, 3. 1971 yılında TRT ödüllerini kazananların el yazısıyla yazıldığı beş adet kart, 4. "Bile/Yazdı" adlı kitabını imzaladığı isimlerle ilgili daktiloyla yazılmış ve el yazısıyla eklemeler yapılmış liste, 5. Ahmet Uysal´dan Behçet necatigil´e gönderilmiş mektup, 6. Orhan Bingöl´den Behçet Necatigil´e gönderilmiş mektup, 7. 20 Ocak 1980 yılında Behçet Necatigil için İstanbul Devlet Tiyatrosu´nda hazırlanan anma töreninin programı...