İlk basımı 1880'de yapılan roman, Türk edebiyatının ilk tarihi romanı olma özelliği taşır. Kitapta II. Selim döneminde İranlılarla yapılan savaşta yer alan vatansever asker Cezmi'nin başından geçenler anlatılmaktadır
Kitabın ilk kısmında bir kısmı Göktürk alfabesiyle yazılmış Yücel Hacaloğlu'na ait "Ülküdaşım Aysun hanıma Türklüğe daha faydalı olması dileğiyle" şeklinde 1954 tarihli bir ithaf bulunmaktadır.