İstanbul aşığı bir Alman gazetecinin şehre dair röportaj ve denemelerini derlediği eseri...
KONSTANTINOPEL VERGANGENHEIT UND GEGENWART, Friedrich Schrader, 1917, Verlag von J. C. B. Mohr, Tübingen, 246 sayfa, 22x14 cm...
Alman gazeteci Friedrich Schrader (1865-1922), İstanbul´da bulunduğu yıllarda Almanya’nın finansal desteğiyle Almanca-Fransızca olarak yayınlanan ´Osmanischer Lloyd´ gazetesinde yönetici ve yazar olarak çalışmıştır. İstanbul kitabını, bu gazetede yayınlanan semt röportajları ve İstanbul denemelerini bir araya toplayarak oluşturmuştur. Schrader gerçek bir İstanbul âşığıdır. Doğu dilleri uzmanı olan, dönemin Osmanlıca ve Arapçasını çeviri yapabilecek kadar iyi bilen gazeteci-yazar, ayrıca Bizans ve Bizans öncesi pagan çağı İstanbulu´na da tutkuyla bağlıdır. “Eşsiz kent" İstanbul´u çok katmanlı olarak sevmiştir. Osmanlı dahil her dönemin kültürel, estetik ve mimarı katkılarını tarafsız bir gözle değerlendirmesini bilmiştir. Schrader´in İstanbul kitabı, adeta eski bir konakta, tavan arasında nasılsa köşedeki gizli bölmede kalmış, eski sandıktan çıkan 100 yıllık bir kitap gibidir. Özgün, şiir dolu, romantik bir dille yazılmıştır. Schrader’in bu yazılarının derlendiği İstanbul kitabı, Kur’an okulları, mahalleler, semtler, camiler, kitapçılar, kitaphaneler, el sanatları, günlük yaşam, eğlenceler, mimari doku birbirinden ilginç konuları barındırır. Schrader sadece İstanbul´u, semtlerini ve atmosferini anlatmakla kalmaz, birkaç paragrafta çizdiği insan portreleriyle başlı başına birer roman karakteri olabilecek dönem insanlarını da gözler önüne serer. Kitabın Türkçe çevirisi yapılmıştır: İstanbul 100 Yıl Öncesine Bakış (İstanbul, 2015)