Lot : 157
Kategori :
Efemera
İlk Kaptan Pilotlardan Efsane Tayyareci Mustafa (Deli) Tahir MANER tayyare önünde, kenarları kopuk, 10x6 cm
1900 yılların başında doğan Tahir, Türkiye’nin ilk sivil pilotlarındandır. Türk havacılık tarihinde Atatürk`ün uçağa binip binmediği tartışılırken, Stuart Kline isimli Amerikalı araştırmacı yazar, Atatürk`ün tarihte ilk ve tek olarak, Rumeli Kavaklı`Deli Tahir` olarak da bilinen Mustafa Tahir Maner`in pilotluğunu yaptığı uçağa bindiğini iddia etti. Tahir Maner`in torunu Necla; `sanırım dedem Atatürk`ü Bükreş`e götürdü yani Atatürk`ün pilotu olmuş` derken, Kline bunu reddetse de başka bir zaman Deli Tahir`in Gazi`yi Boğaz üzerinden Adalar`a kadar uzanan bir yolculuğa çıkarttığını ileri sürüyor.
Eskişehir Hava Okulu’nun 7. Bölüğü’ne Baş Makinist olan Tahir, askerliğini havacı olarak yaptı ve Ağrı Harekatı’na katıldı. Sonra Almanya’ya gitti ve Brunswick Yüksek Hava Ticaret Okulu’nda ikmal ederek uluslar arası hava kaptanı diplomasını kazandı. Bir müddet Lufthansa havayolları şirketinde pilot olarak çalıştı, daha sonra tekrar ülkesine dönüp Eşkişehir Hava Okulu’nda öğretim görevlisi olarak çalıştı. 1932 yılında kurulan Türk Hava Postaları’nın uçakları (tek motorlu Junkers F-13, çift motorlu Curtiss Kingbird, çift motorlu Tupolev ANT-9), 1933 yılında kurulan Devlet Hava Yolları’nın (çift motorlu de Havilland DH.89A Dragon Rapide, dört motorlu de Havilland DH.86B Dragon Express ve üç motorlu Junker Ju52m/3 tipi uçaklar kullandı. 1937 yılında DHY’nın ilk yurtdışı sefer yapan Maner, İstanbul’dan Bükreş’e uçtu. Yolcusu Atatürk değil, Bükreş’te 10 gün süren uluslararası antropoloji konferansı katılmak için giden Atatürk’ün manevi kızı Prof. Afet İnan idi. Atatürk ülkeye dönüşünde uçağı karşılamak için Yeşilköy’e gitti. Tahir, Atatürk’le beraber aynı fotoğraf karesinde bulunan tek sivil pilotu idi.